بزرگترین دانشمند جهان اسلام
تاریخ انتشار: ۱۵ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۹۴۲۳۷۸
یک دانشمند همیشه میتواند مطالب درست یا اشتباه بگوید، آنچه به او فرزانگی میبخشد، روش تفکر او برای رسیدن به هسته مرکزی دانش است. اینکه روش درستی در تحقیق داشته باشد، از آفتهایی که دانش را آلوده میکند، بپرهیزد و همواره به علم بیندیشد. بیرونی چنین است. این امتیازی است که او بر همگان در آن فزونی دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
کافی است یکی از آثار او را برداریم و ورق بزنیم و روی برخی از گفته های او در آن تامل کنیم. کتاب «تحدید نهایات الاماکن» اثری است در جغرافیای نجومی و بیان طول و عرض جغرافیایی بلاد. بخشهای اصلی این کتاب در این دانش است و بحثی است تخصصی متناسب با علم روز. او در این زمینه تعداد قابلتوجهی اثر دارد و همواره برای اصلاح اشتباهات دیگران، دفاع از سخن درست در این زمینه و داشتن دقت در آن، تلاش میکند.
و اما در این کتاب، چند جمله تاریخی هست که به روش تفکر او و نحوه مواجهه شدن او با دانش مربوط میشود. این اثر خوشبختانه به فارسی هم ترجمه شده است (ترجمه احمد آرام، دانشگاه تهران، ۱۳۵۲ش)، چنانکه متن عربی آن (معهد تاریخالعلوم الاسلامیه، سزگین، سلسله الجغرافیا الاسلامیه، مجلد ۲۵، فرانکفورت، ۱۹۹۲م) و نیز متن عکسی تنها نسخه برجای مانده از آن هم منتشر شده است (به کوشش فواد سزگین، معهد تاریخالعلوم الاسلامیه، فرانکفورت، ۲۰۱۰ از روی نسخه خطی کتابخانه سلیمانیه فاتح، ش ۳۳۸۶). متن عربی دشوار است و مرحوم آرام تلاش زیادی کرده تا آن را به فارسی روانی درآورد و صد البته در این باره به زحمت هم افتاده است. تعابیری که دوست دارم از مقدمه ابوریحان و از مطاوی کتاب در بیاورم، چند مورد است:
نکته نخست آنکه در همان آغاز این کتاب گوید وقتی به مردم زمانه مینگرم و میبینم که همگان، در
همه جا، سیمای نادانی به خود گرفتهاند و با اصحاب فضل دشمنی میورزند و هر کس را که به زیور دانش آراسته است، میآزارند و گونه گونه ستم و بیداد درباره او میکنند. بیرونی میگوید، فضای ضد علم به حدی قوی است که ممکن است مرا وادارد تا به احکام نجومی باورمند شوم (تحدید، ترجمه آرام، ص ۱) نکته دوم شرحی است که بیرونی درباره دشمنی با علم به دست میدهد و میگوید، افراطیهای ضدعلم، دانش را به ضلالت و گمراهی منسوب میکنند تا دیگر نادانانِ چون خود را هم با آن دشمن کنند. اینان رنگ بیدینی و الحاد را به علم میزنند تا باب نابودی اهالی دانش را بگشایند و با نابود کردن آنان، وضع خودشان هم پنهان بماند. بیرونی در اینجا دو سیاست را از سوی افراطیهای ضد علم مدنظر قرار میدهد، یکی نسبت دادن «ضلال» به آن و دیگری متهم کردن علم به «الحاد». افراد جاهل چنین میکنند تا خود در امان باشند و کسی از نادانی آنان باخبر نباشد.
و اما سومین نکته اینکه، بیرونی در ادامه از ضرورت دانش برای زندگی اجتماعی بشر سخن گفته، از یکطرف نیاز به دانستن را امری درونی و از سوی دیگر نیازی بیرونی میداند و شرحی در این باره میدهد، آنگاه باز به افراد ضد علم باز گشته میگوید: «از کسی در شگفتم که از منطق بیزاری مینماید و چون از دریافت آن ناتوان است، آن را به نامهای عجیب میماند.» (تحدید، ترجمه، ص ۶). بیرونی، درباره دشمنی عدهای با ارسطو سخن میگوید. دلیلش آن است که اینان «در اندیشهها و اعتقادهای او چیزهایی دیدهاند که با اسلام موافق نیست.» تفسیر آنها این است که در زمان ارسطو، مردمان یونان، ستاره و بت میپرستیدند، این در حالی است که، آنچه ارسطو میگفت از روی اندیشه و «نظر» بود نه «دیانت» تا به اتهام بتپرستی مردمان آن روزگار، افکار علمی او را کنار بگذاریم. بیرونی نکته لطیفی را میافزاید و آن اینکه این جماعت ضد علم، کار را به جایی رساندهاند که هر اسمی که به «سین» ختم شود و منسوب به یونان باشد، به «کفر و الحاد» متهم میکنند! (تحدید، متن عربی، ص ۲۸). تمرکز بیرونی در روشن کردن اخلاق ضد علمی مخالفان توسعه دانش که از اتهام الحاد و تعلق خاطر علم به دنیای بیدینی برای نابود کردن علم و عالمان استفاده میکنند، نکته بسیار بدیع و مهمی است.
*منتشر شده در روزنامه اعتماد . ۱۴ شهریور
۶۵۶۵
منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: ضد علم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۴۲۳۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دشمنان در صدد نابودی مغزهای متفکر جهان اسلام هستند
ایسنا/اردبیل امام جمعه شهرستان نمین، تلاش برای نابودی مغزهای متفکر جهان اسلام و در راس آنها نظام جمهوری اسلامی را از توطئههای دشمنان قلمداد کرد.
حجت الاسلاموالمسلمین عظیم اسدزاده، ظهر امروز ۱۳ اردیبهشت در آیین گرامیداشت مقام معلم که در مدرسه علمیه فاطمهالزهرا(سلاماللهعلیها) نمین برگزار شد، با اشاره به اهمیت علم و آگاهی و تاثیر آن در رشد و تعالی شخصیت انسانها، گفت: شخصیتهای بزرگی نظیر شهید مطهری دارای تفکر عظیم علمی و دینی برای جهان اسلام بودند.
وی افزود: دشمنان اسلام به دنبال نابودی مغزهای متفکر نظام جمهوری اسلامی هستند و با هدف ترور شخصیتهای علمی و معنوی، سعی در ریشهکردن هادیان و مروجان دین اسلام دارند و تنها هدفشان تسلط حاکمان کفر بر جوامع مسلمین است.
امام جمعه شهرستان نمین ترویج و نشر آثار ارزشمند شهید مطهری را فریضهای مهم قلمداد کرد و اظهار داشت: هر کدام از این آثار علمی، حکمتی مطهر برای تصفیه و پالایش مغزهای ناپخته افرادی است که با افکار نادرست در پوشش اصطلاح روشنفکرانه بذرهای سمی در روح و جان انسانها میکارند.
حجتالاسلاموالمسلمین اسدزاده عظمت جهان هستی را در تعلیم و تذکیه نفوس انسانها دانست و تصریح کرد: بنای خلقت، برای علم و راهنمایی بشر است که خدای متعال با تعلیم اسماء و علوم الهی به اولین خلقت انسانی، بنیان جهان هستی را بر پایه علم و منطق پایهریزی کرد و انبیای الهی را در جایگاه معلمان برای هدایت جامعه فرستاد.
وی به معرفی علمای بزرگ جهان اسلام به عنوان الگوهای رستگاری پرداخت و بیان داد: جاودانگی و موفقیت در عرصه تعلیم و تربیت متکی به دو عنصر قوی جدیت و پشتکار است که علمای بزرگ از فرصتهای کوتاه برای اندوختن ذرّهای علم و دانش با هدف گرهگشایی مسائل دینی و علمی دریغ نکردند.
انتهای پیام